Kalina Skłodowska-Antonowicz (1923-2003)

Urodziła się 18.III.1923 r. w majątku Towianki (gm. Szaty [Seta], pow. Kiejdany), na Litwie, w rodzinie ziemiańskiej o tradycjach patriotycznych. Początkowo uczyła się w domu, a od r. 1937 uczęszczała do Prywatnego Gimnazjum Polskiego w Kownie. Po jego zamknięciu (r. 1940) kontynuowała naukę w miejscowym Gimnazjum Litewskim, które ukończyła w r. 1941. Tam też włączyła się w działalność tajnego (w warunkach państwa litewskiego) harcerstwa polskiego. W latach 1941-1944 zarabiała na utrzymanie jako nauczycielka prywatna w miejscowości Dębowo. W okresie okupacji niemieckiej działała w Armii Krajowej jako łączniczka (od 1942 r.). Po wkroczeniu wojsk radzieckich na Litwę (czerwiec 1944 r.) zmuszona była podjąć pracę w sowchozie w Żejmach. W marcu 1945 r. zarejestrowała się w Urzędzie Repatriacyjnym na wyjazd do Polski. 20 listopada tegoż roku dotarła do Torunia.

W latach 1946 – 1950 studiowała polonistykę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. Już w lipcu 1948 r. została zatrudniona w Dziale Etnograficznym Muzeum Miejskiego w Toruniu, kierowanym przez dr Marię Znamierowską–Prüfferową. W latach 1959-1975 kontynuowała pracę w Muzeum Etnograficznym, w którym odpowiedzialna była za inwentaryzację obiektów. Uczestniczyła także w badaniach terenowych, początkowo skupiając uwagę na wybranych dziedzinach kultury materialnej (zbieractwo, łowiectwo, hodowla, transport), a następnie na obrzędach i zwyczajach dorocznych (zwyczaje zapustne na Kujawach). To z jej inicjatywy zaczęły być one rejestrowane w formie nagrań (na taśmach magnetofonowych) i filmów. Liczne kontakty z zespołami folklorystycznymi w woj. bydgoskim zaowocowały dwukrotnym udziałem mgr Antonowicz w Międzynarodowym Przeglądzie Folkloru w Zagrzebiu, gdzie w 1971 r. wystąpiła z referatem, a w 1972 r. zaprezentowała, bardzo wysoko oceniony, zespół Klary Prillowej z Kcyni. W r. 1973 K. Antonowicz była członkiem delegacji polskiej na IX Kongresie Nauk Antropologicznych i Etnograficznych w Chicago i przedkongresowej konferencji „Folklor w świecie współczesnym” w Bloomington (USA). Jako pracownik merytoryczny muzeum współuczestniczyła w realizacji wystaw stałych, wygłosiła bardzo wiele prelekcji, odczytów i pogadanek. Była autorem artykułów i opracowań związanych z podejmowaną przez nią tematyką badawczą (m.in. „Łowiectwo ludowe na tle zbiorów Muzeum Etnograficznego w Toruniu”, Toruń 1961, „Ludowa obrzędowość kujawska”, Bydgoszcz 1972, , „Wieś bydgoska wczoraj i dziś”, Toruń 1974). W r. 1974 r. objęła Dział Kultury Społecznej.

W latach 1976-1997 K. Antonowicz pracowała w Dziale Naukowo Oświatowym Muzeum Okręgowego w Toruniu, pełniąc w nim (od r. 1982) funkcję kierownika.

Po przejściu na emeryturę udzielała się społecznie, m.in. w Fundacji „Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej”, pod kierunkiem prof. Elżbiety Zawackiej.

W latach 1949-1962 r., zasiadając w Zarządzie Oddziału Toruńskiego PTL, pełniła w nim funkcję sekretarza, a w latach 80. wchodziła w skład Komisji Rewizyjnej. Przez dwie kadencje (lata 1982-1989) była członkiem Zarządu Głównego PTL. W 1995 r. otrzymała dyplom 100-lecia PTL.

Kalina Skłodowska-Antonowicz zmarła 9 lipca 2003 r.

Hanna Muzalewska-Alexandrowicz