dr Czesław Białek SI

(1920-1984), jezuita, antropolog

Urodzony w Warszawie w rodzinie robotniczej, w 1936 roku rozpoczął nowicjat w zakonie jezuitów. W czasie II wojny światowej członek Armii Krajowej. Brał udział w akcji ratowania Żydów z getta nowosądeckiego. Walczył w powstaniu warszawskim, podczas którego został ciężko ranny w nogi.

W 1951 już jako ksiądz, rozpoczął studia na Uniwersytecie Poznańskim w zakresie antropologii fizycznej. Uczęszczał też na wykłady i seminaria z etnografii. Pracę magisterską napisał pod kierunkiem prof. Jana Czekanowskiego. Doktorat, również z antropologii, obronił w 1973 r. u prof. F. Wokroja. Brał udział w etnograficznych badaniach terenowych prowadzonych przez etnografów poznańskich, a także w seminariach etnograficznych prowadzonych w latach 1965-1970 przez prof. Jadwigę Klimaszewską na UMK w Toruniu.

Głównym jego celem był wyjazd na misje do Afryki, który jednak nie doszedł do skutku, gdyż od 1971 r. zaczęła rozwijać się poważna choroba, która skazała go od 1974 r., na poruszanie się wyłącznie na wózku inwalidzkim (amputacja lewej nogi, paraliż dolnej części ciała). Pomimo to, nie zaprzestał aktywnej działalności przede wszystkim misyjnej i charytatywnej. W 1971 r. w ramach Archidiecezjalnej Komisji Misyjnej w Poznaniu stworzył Katolicki Ośrodek Pomocy dla Misji, za pośrednictwem którego wysyłane są paczki z pomocą w postaci żywności, odzieży, leków do krajów trzeciego świata, głownie głodujących krajów Afryki. W 1978 r. odbył mimo choroby podróż do Zambii, gdzie odwiedził prawie wszystkie placówki misyjne, w których pracują Polacy. Po Grudniu 1981 r. śpieszył z pomocą materialną i duchową internowanym, pokonując nieraz wielkie trudności. Rozwijał też pomoc dla więĽniów. Był odznaczony Krzyżem Walecznych, Krzyżem AK oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami.

Teresa Dunin-Karwicka