prof. Wojciech Hejnosz

(1895-1976), historyk prawa

Urodził się w Budach Łańcuckich, W 1920 rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, m.in. u Przemysława Dąbkowskiego i Władysława Abrahama; doktorat obronił w 1924 pod opieką Oswalda Balzera. Równolegle studiował historię u Franciszka Bujaka i filozofię u Kazimierza Twardowskiego. W 1937 uzyskał habilitację na podstawie pracy Zagadnienie niewoli na Rusi Czerwonej pod koniec średniowiecza w świetle stosunków prawnych Polski i krajów sąsiedzkich i został docentem w Katedrze Dawnego Prawa Polskiego. Brał udział w tajnym nauczaniu we Lwowie na poziomie uniwersyteckim w czasie II wojny światowej. W marcu 1944 został kierownikiem Oddziału Archiwalnego w Tyńcu, a później pracownikiem Archiwum w Krakowie. Przez kilka miesięcy 1945 prowadził wykłady z historii prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1945 podjął pracę na Uniwersytecie Toruńskim; został kierownikiem Katedry Historii Państwa i Prawa Polskiego, w 1946 uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. W latach 1958-1960 pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa. Przeszedł na emeryturę w 1965.

Wstąpił do toruńskiego oddziału PTL w roku 1951, aktywnie włączając się w jego prace. W latach 1957-58, 1967-70 był członkiem Zarządu Oddziału, a w latach 1962-63 jego vice-prezesem. Był także członkiem komisji rewizyjnej (1956-1962). Został wybrany także do władz PTL-u: członkiem Zarządu Głównego był w latach 1956-59, a członkiem Komisji Rewizyjnej w latach 1961-64. Brał często bardzo aktywny udział w Walnych Zjazdach – zwłaszcza podczas dyskusji nad referatami.

W pracy naukowej często zbliżał się do zagadnień etnograficznych. Zajmował się historią prawa polskiego oraz prawodawstw słowiańskich. Opracował i przygotował do wydania lauda sejmikowe halickie i chełmskie. Zajmował się położeniem i stanowiskiem prawnym ludności chłopskiej (do końca XVIII wieku). Dokonał porównania dziejów prawa w Polsce i Czechach na przestrzeni wieków. Przygotował do wydania Źródła do dziejów ekonomii malborskiej oraz lwowskie akta grodzkie i ziemskie (z indeksami).

Ogłosił wiele prac naukowych, m.in. o etnograficznym charakterze:

„Ius Ruthenicale”. Przeżytki dawnego ustroju społecznego na Rusi Halickiej XV wieku (1928)

Śp. prof. Oswald Balzer jako historyk praw słowiańskich (1934)

Lauda sejmikowe chełmskie (1935)

O żniwach w Polsce przed wiekami, „Z Otchłani Wieków”, 1960, z. 4, s. 326-331, il.

Na zebraniach Oddziału wygłaszał wiele referatów, m. in. „Patryja”. Przyczynek do dziejów telekomunikacji (1951), Zagadnienie gospodarki tzw. żarowej u Słowian w dobie wczesnośredniowiecznej (1953), Ludoznawstwo a historia (1954), Prawo i zwyczaje prawne u Kolberga (1954).

Zmarł 22 czerwca 1976 roku.

Hubert Czachowski