MIĘDZY REWOLUCJĄ A KATASTROFĄ. JAK Z WYZWANIAMI WSPÓŁCZESNOŚCI RADZĄ SOBIE BADANIA ANTROPOLOGICZNE?

Do pobrania PDF:

• plik informacyjny
• regulamin

Polskie Towarzystwo Ludoznawcze – Zarząd Główny i Polskie Towarzystwo Ludoznawcze Oddział w Toruniu wraz z Muzeum Etnograficznym im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej i Wydziałem Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu zapraszają na ogólnopolską konferencję naukową, Między rewolucją a katastrofą. Jak z wyzwaniami współczesności radzą sobie badania antropologiczne?, która odbędzie się w dniach 19-22 września 2024 r. w ramach XCIX Walnego Zgromadzenia Delegatów Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w Toruniu.

W ubiegłym 2023 r. obchodziliśmy 550 rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika. Zapraszając Państwa do Torunia chcielibyśmy pozostać w tym jubileuszowym nastroju w trakcie XCIX Walnego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego. W tak wyjątkowej sytuacji proponujemy Państwu tematykę konferencji: „Między rewolucją a katastrofą”. Istotą rewolucji Kopernika było przeniesienie układu odniesienia z Ziemi na Słońce, co obalało, „rewolucjonizowało” dotychczasowy dogmat rozumienia Świata. Ziemia i w jakimś sensie człowiek, przestawały być środkiem świata, przestawały być wyróżnione. Tego rodzaju odkrycie zapoczątkowało wiele procesów przemian, a te o doniosłym znaczeniu po dziś określamy mianem przewrotów kopernikańskich. Owe rewolucje i przewroty były jednak niejednokrotnie wiązane z katastrofą dotychczasowego stanu, dogmatu, świata i jako takie wywoływały obawy i lęki. Chcielibyśmy zatem zapytać wobec jakich „przewrotów kopernikańskich” i wobec jakich katastrof stawaliśmy w przeszłości i wobec jakich stajemy dziś? Czy etnografia, etnologia, antropologia kulturowa czy nawet szerszy namysł nad kulturą pozwalają diagnozować tego rodzaju zjawiska i na ile same one podlegają rewolucjom i katastrofom? Czy dziś mamy do czynienia z rewolucjami i katastrofami w rzeczywistości społeczno-kulturowej i nauce? Proponujemy rozumienie rewolucji i katastrofy w sposób szeroki i metaforyczny, pozwalający na ukazanie przeszłych i współczesnych zmian o istotnym znaczeniu i wywołujących przewroty w dotychczasowym porządku.

W istocie w licznych dyskursach społecznych, naukowych czy popkulturowych pojawiają się ujęcia zwielokrotnionych rewolucji i zwielokrotnionych katastrof. Rewolucja informatyczna, cyfrowa, komunikacyjna, medialna, technologiczna, wizualna, seksualna, ekologiczna etc. – to tylko kilka z niekończących się etykiet współczesnych przemian. Łatwo też o wymienienie kolejnych katastrof, łącznie z katastrofą ekologiczną, której skutki mogą być nieodwracalne. Nauka, humanistyka, antropologia wobec narastającej fali podejść posthumanistycznych, zwrotu do ujęć animistycznych, antropologii więcej-niż-ludzkiej czy etnografii wielogatunkowej staje być może u progu nowej rewolucji kopernikańskiej.

Etnografię, etnologię, antropologię kulturową dotychczasowo definiowaliśmy poprzez odniesienie do człowieka, anthropos, tymczasem być może tego rodzaju konceptualizacje są niewystraczające. Być może należy wobec tego przemyśleć przyszłość i obecny stan nauki o człowieku i jego kulturze, ale także owej nauki przeszłość.

Wydaje się również, że etnografia, etnologia, antropologia kulturowa winny wnosić szczególne rozumienie rewolucji i katastrof zachodzących w mikroskalach lokalnych społeczności, obszarów, miejscowości czy instytucji. Ten szczegółowy poziom nie wydaje się nazbyt eksploatowany, tak w nauce, jak i w debacie publicznej, a przecież rewolucje i katastrofy, te globalne i te lokalne, mają miejsce w konkretnych miejscach i wspólnotach, są podzielane, wyrażane i praktykowane przez konkretnych ludzi.

Rewolucje i katastrofy, te postulowane, wyobrażone i te realne, wywołują w rzeczywistości społeczno-kulturowej postawy i uczucia optymizmu, nadziei, zaangażowania, mobilizacji, sprzeciwu, protestu, buntu, oporu czy też beznadziei, poddania się, marazmu, zwątpienia, apatii. Chcielibyśmy by te specyficzne reakcje kulturowe, wiązane z nastrojami rewolucji
i katastrofy, stały się także przedmiotem szerokiego namysłu obejmującego przeszłość i współczesność tego rodzaju postaw. Jako możliwe przykładowe obszary refleksji proponujemy poniżej przedstawione zagadnienia Lista nie jest rzecz jasna ani kompletna, ani zamknięta, już raczej stanowi próbę zarysowania złożonego obszaru dla naszych wspólnych eksploracji badawczych:

• kulturowe opisy rewolucji i katastrof
• ludowe i folklorystyczne opisy rewolucji i katastrof
• charakterystyki współczesnych rewolucji i katastrof
• ginące i gwałtownie zmieniające się kultury, narody, mniejszości, języki, zwyczaje, artefakty
• współczesne przekształcenia technologiczne a muzeum
• edukacja i animacja antropologiczna wobec współczesnych przewrotów
• zmiany percepcji pod wpływem nowych technologii i mediów
• stare i nowe media
• fotografia i wizualność
• zaangażowanie i mobilizacja
• sprzeciw, protest, bunt, opór
• zwątpienie i marazm
• człowiek a przyroda
• rewolucje i katastrofy w antropologii jako dyscyplinie naukowej
• rewolucje w nauce i ujęcia nauki jako rewolucyjnej aktywności

Zgłoszenia wystąpień zbieramy przez formularz: https://forms.gle/FwC9Q4vZZgfdsDKYA

Na zgłoszenia czekamy do dnia 24.05.2024 r. Ramowy program konferencji zostanie ogłoszony 7.06.2024 r.

Nadesłane propozycje referatów będą oceniane przez Radę Naukową konferencji. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do dokonania wyboru referatów, które zostaną zaprezentowane podczas konferencji. 

W terminie późniejszym opublikujemy KARTĘ UCZESTNICTWA w konferencji / Walnym Zgromadzeniu Delegatów PTL zawierającą informacje organizacyjne (dot. noclegów, wyżywienia i spotkań towarzyskich). Opłata organizacyjna wynosi odpowiednio:

• 300 PLN dla osób należących do Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego (regularnie opłacających składki)
• 350 PLN dla pozostałych osób.

Termin na wypełnienie i odesłanie KARTY, o której mowa wyżej do 15.07.2024 r.  na adres:ptl@ptl.info.pl 
Wnoszenie opłat do 31.07.2024 r. 

Przesłanie zgłoszenie referatu / uczestnictwa jest równoznaczne z akceptacją regulaminu konferencji / Walnego Zgromadzenia Delegatów PTL.

Komitet organizacyjny:
Aleksandra Kleśta-Nawrocka
Justyna Słomska-Nowak
Michał Głuszkowski
Marcin Lisiecki
Hubert Czachowski
Krzysztof Abriszewski

Rada Naukowa konferencji:
Dr hab., prof. UMK Krzysztof Abriszewski (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Prof. dr hab. Dariusz Brzostek (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Dr Hubert Czachowski (Muzeum Etnograficzne Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu)
Dr hab., prof. UMK Michał Głuszkowski (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Dr hab., prof. UŚ Anna Gomóła (Uniwersytet Śląski w Katowicach)
Dr hab., prof. UMK Piotr Grochowski (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Dr hab., prof. UWr Katarzyna Majbroda (Uniwersytet Wrocławski)
Dr hab., prof. emeritus Anna Nadolska-Styczyńska (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Dr Aleksandra Kleśta-Nawrocka (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Dr Rafał Kleśta-Nawrocki (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Dr hab., prof. UMK Marcin Lisiecki (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Dr hab., prof. UMK Wojciech Piasek (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Dr Justyna Słomska-Nowak (Muzeum Etnograficzne Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu)
Dr hab., prof. UMK Violetta Wróblewska (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)